Program terapeutyczny dla osób uzależnionych

I. ETAP WSTĘPNY – (Czas trwania etapu wstępnego – około 3 miesiące)

1. Proces diagnostyczny (cykl 3 spotkań – 3 tygodnie).

Celem procesu diagnostycznego jest poznanie historii pacjenta i jego choroby, rozpoznanie występujących zaburzeń i problemów. Proces diagnostyczny obejmuje 3 pierwsze spotkania

2. Spotkanie z psychiatrą.

Celem spotkania jest potwierdzenie diagnozy oraz opieka farmakologiczna.

3. Sesje terapii indywidualnej (1h x tydzień).

Na tym etapie wsparcie indywidualne opiera się na koncepcji poznawczo-behawioralnej, a nastawione będzie na motywowanie ku zmianie, rozwijanie relacji terapeutycznych, analizę funkcjonalną zachowania, rozwijanie celów terapii.

4. Grupa wstępna (2h x tydzień).

Pierwszy etap terapii odwykowej w trybie ambulatoryjnym. Celem grupy jest edukacja na temat uzależnień i dalsza motywacja do pracy nad sobą. Zakres tematyczny:

  • dlaczego uzależnienie to choroba,
  • na czym polega uzależnienie,
  • dlaczego warto się leczyć?

II.ETAP PODSTAWOWY (czas trwania etapu podstawowego – około 6 miesięcy)

1. Sesje terapii indywidualnej (1h x tydzień)

Celem spotkań indywidualnych na tym etapie terapii jest poznanie mechanizmów uzależnienia, wyzwalaczy, sposobów radzenia sobie z głodem, praca nad komunikacją interpersonalną, umacnianiem relacji, omawianiem trudności w utrzymywaniu abstynencji.

2. Grupa psychoedukacyjna (2h x tydzień)

Celem zajęć informacyjno-edukacyjnych jest poznanie mechanizmów uzależnienia; uświadomienie szkodliwości oraz strat zdrowotnych, społecznych, moralnych, ekonomicznych ponoszonych w wyniku używania środków psychoaktywnych; omówienie zjawiska głodu substancji i wyzwalaczy; omówienie faktów, mitów i przekonań dotyczących uzależnienia.

3. Warsztaty terapeutyczne – treningi (2h x tydzień)

Warsztaty umiejętności są cyklem spotkań, podczas których osoby używające narkotyków będą mogli zdobyć umiejętności pozwalające na radzenie sobie w wielu sytuacjach związanych z uzależnieniem. Celem warsztatów jest dostarczenie umiejętności psychospołecznych: radzenia sobie ze złością, bezsilnością, poczuciem winy, lękiem, wstydem; kontrolowanie agresji i autoagresji; trening asertywności, trening radzenia sobie ze stresem; efektywne zarządzanie czasem i planowanie; rozwijanie kreatywności i potencjałów i inne tzw. miękkie umiejętności psychologiczne.

Zakres tematyczny:

  • Czynniki ryzyka uzależnień, objawy uzależnienia, mechanizmy uzależnienia, skutki uzależnienia, szkody indywidualne i społeczne.
  • Praca nad emocjami: lęk, bezsilność, poczucie winy, stres, złość
  • Schematy myślenia podtrzymujące zachowania związane z uzależnieniem
  • Pozytywne zachowania alternatywne i indywidualne możliwości wynagradzania samego siebie
  • Komunikacja interpersonalna
  • Samoocena

4. Poradnictwo rodzinne (1h x tydzień)

Służy wspólnemu rozwiązywaniu aktualnie pojawiających się trudności czy problemów przez rodzinę i specjalistę (psychologa, pedagoga, terapeutę). Poradnictwo ma na celu określenie bieżących trudności osoby zgłaszającej się, udzielenie wsparcia informacyjnego dotyczącego m.in. możliwości korzystania z terapii, miejsc i form terapii, informacji na temat instytucji pomagających, możliwości interwencji wobec uzależnionego, wsparcie emocjonalne, motywowanie do podjęcia działań w kierunku zmian w obrębie systemu rodzinnego. Poradnictwo rodzinne skierowane do osób uzależnionych, rodzin, bliskich, partnerów osób uzależnionych, często noszących objawy współuzależnienia lub borykających się z innymi problemami w związku z pozostawaniem w relacji z osobą uzależnioną. Poradnictwo obejmuje elementy pracy psychologicznej, doradztwa i przekazywania informacji, wskazywania instytucji pomocowych, motywowania do zmiany, aktywizowania, wskazywania możliwości rozwiązania problemów.

III. ETAP ZAAWANSOWANY (Czas trwania etapu zaawansowanego – około 12 miesięcy)

1. Sesje terapii indywidualnej (1h x tydzień)

Celem spotkań jest praca pogłębiona nad obszarami problemowymi u pacjenta, poprawa jego funkcjonowania biopsychospołecznego.

2. Grupa zapobiegania nawrotom (2h x tydzień)

Zakres tematyczny: sygnały ostrzegawcze nawrotu, sytuacje stresogenne, mechanizmy uzależnienia, sposoby radzenia sobie z nawrotem. Celem grupy jest kształtowanie umiejętności rozpoznawania własnych sygnałów ostrzegawczych nawrotu (czyli tych zachowań, uczuć, reakcji i myśli, które świadczą o wkradającej się w zdrowienie zmianie- załamaniu), kształtowanie umiejętności rozpoznawania sytuacji stresogennych oraz ryzykownych, aby móc racjonalnie się wobec nich zachować, kształtowanie umiejętności rozpoznawania działania własnych mechanizmów uzależnienia w sytuacji ich aktywizacji przez sytuacje wyzwalające nawrót, przygotowanie własnych sposobów radzenia sobie z nawrotem i jego sygnałami, aby móc wyjść poza samo uświadomienie sytuacji.

3. Grupa wsparcia dla osób uzaleznionych (2h x tydzień)

Celem grupy wsparcia dla osób używających narkotyków jest dostarczenie umiejętności rozpoznawania sygnałów wyzwalających nałóg, kształtowanie umiejętności rozpoznawania działania własnych mechanizmów uzależnienia w sytuacji ich aktywizacji przez sytuacje wyzwalające nawrót, rozpoznawanie stresogennych oraz ryzykownych sytuacji oraz dostarczenie zdolności do uporania się z tymi trudnościami, nauka sposobów radzenia sobie z głodem substancji, praca nad emocjami związanymi z uzależnieniem. Założeniem grypy wsparcia będzie dostarczanie wiedzy i umiejętności na temat uzależnienia bazującej na doświadczeniach osób z grupy, jak i na ich wsparciu emocjonalnym.

4. Grupa rozwoju osobistego dla osób uzależnionych (2h x tydzień)

Grupa ta przeznaczona jest dla pacjentów utrzymujących długotrwałą abstynencję po przebytym podstawowym leczeniu odwykowym. Praca terapeutyczna polega na analizie indywidualnych problemów na tle grupy, wsparciu emocjonalnym, zyskaniu świadomości swoich trudności i zasobów, wzmocnieniu procesu trzeźwienia zapobieganiu nawrotom picia. Grupa jest długoterminowa uzależniona od potrzeb indywidualnego rozwoju osobistego.